Bruksizm nedir? teşhis ve tedavileri
Günümüzde toplum genelinde düşünülenden çok daha yaygın şekilde görülen diş problemlerinden birisi de bruksizmdir. Bilinen adıyla diş sıkma sorunu olan bruksizm rahatsızlığından çok geniş bir kitle muzdariptir. Bruksizm, temel olarak kişilerin dişlerinde sıkma eylemini sık ve şiddetli bir şekilde gerçekleştirmesi durumudur. Söz konusu diş sıkma eylemlerinin yanında diş gıcırdatma da gözlemlenir. Hastalar genel olarak diş sıkma eylemini tamamen bilinçsiz şekilde gerçekleştirir. Bruksizm rahatsızlığı yaşayan kişilerin uyku esnasında diş sıkma ve diş gıcırdatma eylemini uyanık oldukları zamanlara göre çok daha sık şekilde yaptığı görülmektedir. Bilimsel olarak tam olarak neyin neden olduğu belirlenememiş olsa da genel kanı genetik, fiziksel ve psikolojik faktörler olarak değerlendirilir.
Bruksizm nasıl teşhis edilir?
Tanılama sürecinde bruksizm belirtileri dikkate alınmaktadır. Günümüzde yapılan araştırmalar sonucunda belirlenen en temel belirti, kişinin sık sık yanındaki kişiyi uyandıracak kadar şiddetli diş gıcırdatmasıdır. Bununla birlikte sürekli kenetlenmeye bağlı diş ağrısı yaşanması, dişlerin hassasiyetinin artması da belirtileri arasında bulunuyor. Dişlerde çatlama, düzleşme, aşınma meydana gelmesi de bariz belirtileri arasında bulunur. Yüz, çene ve boyun bölgesinde süreklilik arz eden ağrılar, uyku bozuklukları, kulak sorunu yaşamadan kulak ağrısı gibi belirtiler üzerinden yapılan kontrollerle teşhisi gerçekleştirilir.
Bruksizm tedavisi nasıl yapılır?
Günümüzde yapılan araştırmalar sonucunda bruksizmin neden ortaya çıktığına dair kesin veriler elde edilebilmiş değildir. Bu nedenle tedavi süreci de çok fazla bileşen içerir. Küçük yaşlardaki çocuklarda görüldüğünde tedaviye gerek olmadan kendiliğinden geçebilir. Geçmediği durumlarda çocuğun parazit açısından değerlendirilmesi, diş sıkmayı engelleyen aparey tasarlanıp kullanılması önerilebilir. Yetişkinlerde ise bruksizm tedavi sürecinde odak noktasını hastanın bu sorunu hangi nedenle yaşadığının tespiti oluşturur. Bazı hastalarda fiziksel, bazı hastalarda psikolojik terapi uygulamaları gerçekleştirilir. Ayrıca ilaç tedavisiyle de desteklenmesi söz konusudur. Aynı zamanda hasstanın gece ve hekimi önerdiği takdirde gündüz de kullanabileceği plak yapılır. Diş sıkmanın süresi kas aktivitesi ve sıkma yoğunluğu da değerlendirilerek yumuşak orta sertlikte ve sert akrilik plak yapılır. Hastanın fayda görebilmesi için hiç ihmal etmeden önerilen şekil ve süre boyunca plağını kullanması gerekmektedir.
Bruksizm tedavisinde botoksun yeri nedir?
Bruksizm tedavisinde en etkili tedavi yöntemlerinden biri botoks uygulamasıdır. Özellikle bulantı, koku gibi sebeplerle plak kullanamayan veya koah astım vb. solunum sistemi hastalığı olan bireylerde plak tedavisi hekimleri çıkmaza düşürmektedir. Bu noktada botoksun yeri çok önemlidir. Masseter ve temporal isimli kaslara yani yanak alt bölgesi ve şakağın gerisindeki kaslara uygulanır. Gerekli dezenfeksiyon işleminden sonra enjeksiyon yapılır. İşlem süresi 10 dakika kadardır. İşlem esnesında ağrı hissedilmez, gündelik hayata devam etmekte sakınca yoktur. Botoks etkisi iki gün içinde başlar ve iki hafta sonunda tam etki gözlenebilir. Etkisi 6 ay kadar devam eder, ve hatta düzenli uygulamalarda kas adaptasyonu görüldüğü için bu süre daha da uzar. Ağrı gidermek amacıyla uygulandığı gibi estetik amacıyla da çene hattının şekillendirilmesi köşeli görünümün azaltılması hedeflenebilir. Sonuçları hem hasta hem de hekim açısından oldukça yüzgüldürücüdür.